Μόνο η έγκαιρη και σωστή διάγνωση μπορεί να βάλει… φρένο στη «νόσο των μουσικών», η οποία ταλαιπωρεί εκατοντάδες επαγγελματίες οργανοπαίκτες.
Αυτό τόνισε ο Δρ Ιωάννης Ιγνατιάδης, Χειρουργός Ορθοπεδικός-Μικροχειρουργός Χεριού, διευθυντής της κλινικής Μικροχειρουργικής άκρων του Ιατρικού Ψυχικού, μιλώντας στο 6ο Πανευρωπαϊκό Συνέδριο Πρόληψης Τραύματος Χεριού, το οποίο πραγματοποιήθηκε στην Σκιάθο (3-4 Σεπτεμβρίου) υπό την αιγίδα της ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΧΕΡΙΟΥ.
«Η «νόσος των μουσικών» είναι μια πολύπλοκη παθολογία η οποία απαιτεί εξειδίκευση όσον αφορά την ακριβή διάγνωσή της αλλά και την θεραπεία της» ανέφερε χαρακτηριστικά ο Δρ Ιγνατιάδης, ο πλέον ειδικός στην αντιμετώπιση της «νόσου», συγγραφέας του βιβλίου ««Η παθολογία του άνω άκρου στους μουσικούς» το οποίο εκδόθηκε από τις εκδόσεις ΚΑΥΚΑΣ το 2002 και περιλαμβάνει στοιχεία από στατιστική και κλινική μελέτη.
Σύμφωνα με κλινικοστατικές μελέτες η «νόσος των μουσικών» περιλαμβάνει τέσσερις παθήσεις, οι οποίες πλήττουν το χέρι και μπορεί να συνυπάρχουν ή να εμφανίζονται ξεχωριστά.
Συγκεκριμένα την νόσο απαρτίζουν:
- To σύνδρoμo υπέρχρησης (overuse), είναι η πιο συχνή πάθηση,
- Το σύνδρoμo πίεσης (παγίδευσης) νεύρων,
- Οι λειτουργικές δυστονίες ή «κράμπες» των μουσικών,
- Η οστεοαρθρίτιδα αντίχειρα
ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ ΒΛΑΒΗΣ ΤΟΥ ΧΕΡΙΟΥ
Η αιτία της βλάβης είναι o μεγάλος αριθμός επαναλαμβανόμενων κινήσεων ανά λεπτό, που προκαλούν «χρόνιο μηχανικό τραυματισμό», όσο και η συνεχής πίεση από το στατικό φορτίο σε συγκεκριμένα σημεία του σώματος από ορισμένα όργανα (βιολί, τρομπέτα, άλλα έγχορδα).
Για παράδειγμα ο βιολιστής για να παίξει μία παρτιτούρα του Bach για σόλο βιολί κάνει πλέον των 1.200 κινήσεων ανά λεπτό, ή 25 νότες ανά δευτερόλεπτο. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την καταπόνηση του χεριού σε μεγάλο βαθμό.
Τα σημεία εντόπισης της νόσου είναι o καρπός, τo αντιβράχιο, o ώμος και o αυχένας. Oι βιολιστές και οι βιολοντσελίστες συνήθως υποφέρουν στην αριστερό βραχίονα, ενώ οι πιανίστες στο δεξί βραχίονα και χέρι. O δεξιός αντίχειρας προσβάλλεται στους παίκτες αυλού και κλαρινέτου.
Υπάρχουν βέβαια και άλλοι παράγοντες που επιδεινώνουν ή και ενίοτε προκαλούν τις εν λόγω παθήσεις, όπως το βάρος του οργάνου, η κακή στάση, η απότομη αύξηση των ωρών μελέτης, η αλλαγή οργάνου και διάφορες προϋπάρχουσες ανατομικές ανωμαλίες ή ιδιομορφίες.
ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Όπως αναφέραμε βασική προϋπόθεση για τη σωστή αντιμετώπιση της νόσου και για να αποφύγει ο μουσικός τις υποτροπές είναι η έγκαιρη και ακριβής διάγνωση, κάτι που απαιτεί ιατρική εξειδίκευση στο αντικείμενο.
Σε σχέση με ανεπτυγμένες χώρες του εξωτερικού στην Ελλάδα οι εξειδικευμένοι γιατροί είναι ελάχιστοι, ενώ ταυτόχρονα δεν υπάρχουν ειδικά κέντρα διάγνωσης, περίθαλψης και φυσικοθεραπείας μουσικών.
Η νόσος (η ομάδα των 4-5 συχνοτέρων νόσων των μουσικών χεριών) όταν διαγνωστεί έγκαιρα μπορεί να αντιμετωπιστεί με ανάπαυση, φαρμακευτική αγωγή, ενημέρωση, αλλαγή στάσης ή έντασης ή τεχνικής παιξίματος, λαβής οργάνου,νάρθηκες, φυσικοθεραπεία. Σε αντίθετη περίπτωση μπορεί να αναγκαστούν να αλλάξουν όργανο ή επάγγελμα ή σπανίως να απαιτείται χειρουργική επέμβαση.
«Πάντως, σε χειρουργική επέμβαση, ακόμα κι αν υπάρχει ένδειξη, θα καταφύγουμε μόνο αφού εξαντλήσουμε πρώτα όλα τα ενδεδειγμένα συντηρητικά μέσα θεραπείας» καταλήγει ο κ Ιγνατιάδης.
Η «νόσος» είναι η αιτία που στο παρελθόν πολλοί διάσημοι μουσικοί, όπως o Robert Schumann ή o Garry Graffman υπέφεραν για πολλά χρόνια από παθήσεις των άνω άκρων, αλλάζοντας γιατρούς και θεραπείες, χωρίς τελικά να βρουν λύση στο πρόβλημά τους. Δεν είναι φυσικά και λίγοι εκείνοι οι μουσικοί που αναγκάστηκαν ή ακόμη και σήμερα αναγκάζονται να διακόψουν την καριέρα τους.
