Μια αρχαία τεχνική απομνημόνευσης που ανέπτυξαν οι Αβορίγινες φαίνεται να είναι πιο αποτελεσματική από τα «παλάτια της μνήμης» που επινοήθηκε στην αρχαία Ελλάδα και έγινε γνωστή από τη σειρά «Sherlock» που προβλήθηκε από το BBC.
Και οι δύο μέθοδοι περιλαμβάνουν «οπτικοποίηση» των πληροφοριών που γίνονται οικείες καθώς συνδέονται με το προσωπικό περιβάλλον εκείνου που την εφαρμόζει. Ωστόσο, η τεχνική των Αβορίγινων προσθέτει και το στοιχείο της αφήγησης. Οι ερευνητές δεν είναι σίγουροι αν είναι το αφηγηματικό στοιχείο ή κάποια άλλη πτυχή που ενισχύει την αποτελεσματικότητα της τεχνικής των Αβορίγινων και η μελέτη πραγματοποιήθηκε σε ένα μικρό αριθμό εθελοντών.
Χτίζοντας αναμνήσεις
Το «παλάτι της μνήμης» είναι μια μέθοδος απομνημόνευσης που προσδίδει πληροφορίες σε αντικείμενα μέσα σε ένα φανταστικό κτίριο ή δωμάτιο. Σύμφωνα με τον υρύλο, ο Έλληνας ποιητής Σιμωνίδης ο Κείος εφηύρε τη μέθοδο μετά από μια καταστροφή. Στη διάρκεια ενός συμποσίου, βγήκε κάποια στιγμή για να μιλήσει με δύο νέους. Τότε το οίκημα πίσω του κατέρρευσε. Παρόλο που οι συνδαιτυμόνες του ήταν παραμορφωμένοι, ο Σιμωνίδης κατάφερε να αναγνωρίσει κάθε νεκρό από το σημείο όπου αυτός καθόταν, δείχνοντας την αξία της προσκόλλησης των αναμνήσεων σε μια φυσική τοποθεσία – ακόμα κι αν είναι μόνο στο μυαλό. Ο χαρακτήρας του Χολμς στη σειρά του BBC, χρησιμοποιεί αυτή την τεχνική για να ανακαλέσει τις πληροφορίες που χρειάζεται κάθε φορά. Η έρευνα δείχνει ότι αυτή η τεχνική ενισχύει τόσο τη βραχυπρόθεσμη όσο και τη μακροπρόθεσμη μνήμη.
Μια νέα μελέτη συνέκρινε την τεχνική των «παλατιών της μνήμης» έναντι στην μεθοδο των Αβορίγινων, η οποία δίνει πληροφορίες για τη γεωγραφία, αλλά με τη μορφή αφήγησης που ενσωματώνει ορόσημα, χλωρίδα και πανίδα. Η ιδέα της σύγκρισης των δύο προέκυψε όταν ο Ντέιβιντ Ρίζερ, λέκτορας στη Σχολή Αγροτικής Υγείας του Πανεπιστημίου Monash στην Αυστραλία και ο συνάδελφος του Τάισον Γιουνκαπόρτα, συνομιλούσαν για τη μνήμη και τους τρόπους ενσωμάτωσης της κουλτούρας των Αβορίγινων στο πρόγραμμα σπουδών της ιατρικής σχολής.
Μαζί με άλλους συναδέλφους και φοιτητές ιατρικής, οι δυο επιστήμονες συνέταξαν μια μελέτη των δύο τεχνικών, στην οποία συμμετείχαν 76 φοιτητές. Στην πρώτη φάση, οι ερευνητές τους έδειξαν μια λίστα με 20 κοινά ονόματα πεταλούδων και τους έδωσαν 10 λεπτά για να τα απομνημονεύσουν. Στη συνέχεια, τους ζήτησαν να γράψουν όσα ονόματα θυμόντουσαν. Ακολούθησε μια συνεδρία 30 λεπτών κατά τη διάρκεια της οποίας το ένα τρίτο των φοιτητών έμαθε την τεχνική των «παλατιών της μνήμης» και το ένα τρίτο μεταφέρθηκε σε έναν κήπο στην πανεπιστημιούπολη, όπου ο Γιουνκαπόρτα τους δίδαξε την τεχνική των Αβορίγινων και τους διηγήθηκε μια ιστορία που συνέδεσε με τον κήπο. Το τελευταίο τρίτο των φοιτητών, μια ομάδα ελέγχου, παρακολούθησε ένα άσχετο βίντεο κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Οι ερευνητές έδωσαν και πάλι τη λίστα στους συμμετέχοντες και μετά από 10 λεπτά τους ζήτησαν να ξαναγράψουν τα ονόματα των πεταλούδων. Αυτό επαναλήφθηκε και μια τρίτη και τελευταία φορά.
Ο ρόλος της αφήγησης
Όλοι οι φοιτητές βελτιώθηκαν, απλώς και μόνο επειδή είχαν διαβάσει τη λίστα αρκετές φορές. Η τεχνική του παλατιού, βελτίωσε αρκετά το συνολικό ποσοστό των 20 ονομάτων τα οποία θυμήθηκαν οι μαθητές, αλλά η τεχνική των Αβορίγινων ήταν πιο αποτελεσματική. Ωστόσο η διαφορά ήταν ελάχιστη, καθώς το τεστ αποδείχθηκε εύκολο για τους φοιτητές ιατρικής.
Άλλοι τρόποι εκπαίδευσης της μνήμης έδειξαν να βελτιώνονται με την βοήθεια της τεχνικής των Αβορίγινων σε σύγκριση με τη άλλη. Οι πιθανότητες βελτίωσης τριπλασιάστηκαν στην πρώτη ομάδα, διπλασιάστηκαν στην δεύτερη και αυξήθηκαν μόνο κατά 50% στην ομάδα ελέγχου. Οι μαθητές που εκπαιδεύτηκαν στην τεχνική των Αβορίγινων είχαν επίσης πολύ περισσότερες πιθανότητες να παραθέσουν τα ονόματα των πεταλούδων κατά σειρά από τις άλλες δύο ομάδες.
Το πλεονέκτημα της τεχνικής των Αβορίγινων μπορεί να οφείλεται στο πρόσθετο στρώμα της αφήγησης, είπε ο Ρίζερ. Ή θα μπορούσε να είχε σχέση με το γεγονός ότι οι συμμετέχοντες πήγαν στον κήπο για να μάθουν σε αντίθεση με την άλλη ομάδα η οποία έπρεπε να φανταστεί το παιδικό της σπίτι. Η αφήγηση της τεχνικής των Αβορίγινων ήταν κοινή και όχι ατομική, κάτι που επίσης θα μπορούσε να βοηθήσει στην ενίσχυση της μνήμης.
Πολλοί απο τους συμμετέχοντες που ρωτήθηκαν μετά τη μελέτη, είπαν ότι τους άρεσαν οι νεες τεχνικές και μάλιστα ορισμένοι τις χρησιμοποιούν ακόμα στις σπουδές τους.
Αυτό είναι πολλά υποσχόμενο, είπε ο Ρίζερ, καθώς πολλοί φοιτητές ιατρικής φοβούνται τον όγκο της ύλης που θα πρέπει να απομνημονεύσουν. Αυτός και οι συνάδελφοί του θα ήθελαν να ενσωματώσουν αυτές τις μεθόδους στο πρόγραμμα σπουδών, αλλά όπως λένε, είναι σημαντικό να βρουν έναν Αβορίγινο εκπαιδευτή που θα μπορεί να μεταφέρει με ακρίβεια και ευαισθησία την τεχνική αυτή. Στην πρακτική των Αβορίγινων, η μέθοδος είναι αρκετά περίπλοκη, είπε ο Ρίζερ, με πολλαπλά επίπεδα πληροφοριών που μεταφέρονται μέσω τραγουδιού, ιστοριών και τέχνης.
Τα ευρήματα δημοσιεύθηκαν στις 18 Μαΐου στο περιοδικό «PLOS One».
ΠΗΓΗ: Live Science
